Vogeltelling in Suriname en op Bonaire: minder steltlopers, maar wel nieuwe vogel ‘gespot’

De Nederlander Arne Lesterhuis van de Amerikaanse natuurbeschermingsorganisatie Manomet coördineerde in oktober jl. een vogeltelling langs de kust van Suriname en Bonaire. Hij constateerde een achteruitgang in het aantal overwinterende steltlopers in Suriname en ontdekte een niet eerder in Suriname ‘gespotte’ vogel.    

Door René Hoeflaak

In 2021 sprak ik voor een artikel op Groenroodwit met Arne Lesterhuis van de Amerikaanse organisatie  Manomet over een vogelbeschermingsprogramma in Suriname. In oktober 2023 was Arne opnieuw in Suriname. Dit keer om een telling van Amerikaanse steltlopers langs de Surinaamse kust te coördineren. De telling kwam mede tot stand door een financiële bijdrage door het Nederlandse Dinamo Fonds, dat oorspronkelijk op zoek was naar interessante natuurprojecten in  de Caraïben

Het project is mede tot stand gekomen door mijn ontmoeting, begin 2023, met Henk Atze Dijkstra, directeur van het Dinamo Fonds, dat – zoals vermeld- eigenlijk op zoek was naar interessante projecten in de Caraïben. Tijdens die ontmoeting tipte ik Henk Atze over de werkzaamheden en natuurbeschermingsprojecten van Arne Lesterhuis in Zuid-Amerika en zijn wens voor een vogelproject in  Suriname.  Die tip leidde uiteindelijk tot een afspraak en een financiële bijdrage van het Dinamo Fonds en dus de uiteindelijke realisatie van de vogeltelling op Bonaire.en -met instemming van het Dinamo Fonds-  ook in Suriname

 

 

Suriname en Bonaire

Door de bijdrage was het voor het eerst in vele jaren mogelijk om tijdens de trek duizenden steltlopers langs de kust van Suriname te tellen en ook de tellingen op Bonaire uit te breiden. Want daar maken steltlopers vaak een eerste stop vanuit Noord-Amerika op weg naar Zuid-Amerika. Onlangs praatte Arne, die nu de gegevens en de tellingen aan het verwerken is, mij bij over de voortgang van het project. Alhoewel het te vroeg is om definitieve resultaten en conclusies te trekken, constateert Arne wel een aanzienlijke achteruitgang in het aantal  (Amerikaanse) steltlopers aan de Surinaamse kust. Dit is ook te lezen in een recente studie van steltloperaantallen langs de Atlantische trekroute.

”We zijn heel erg blij met de donatie van het Dinamo Fonds, die naast ons onderzoek op Bonaire ook bereid waren om daarin Suriname te betrekken. Het stelt ons in staat om ons werk in Zuid-Amerika naar Suriname en de Caraïben uit te breiden. Veel Amerikaanse trekvogels overwinteren in Zuid- Amerika en verblijven vaak alleen op de Caraïben als tussenstop. Het is interessant om te weten welke vogels, en hun aantallen, er zoal een tussenstop maken in de Caraïben, bijvoorbeeld op Bonaire. Die informatie is er niet of nauwelijks voor de trek periode’’ aldus Arne aan het begin van ons gesprek. Lees verder na de foto.

Werven van studenten is een uitdaging 

Arne was zelf niet op Bonaire. Daar werden de tellingen uitgevoerd door de organisatie Wild Conscience.  In de toekomst hoopt hij op Bonaire trainingen te kunnen geven. Net als in Suriname. Zoals hij daar eerder deed op de Anton de Kom Universiteit. Het werven van geïnteresseerde studenten is echter een uitdaging. Arne:’’ In Suriname is aandacht voor training echt hard nodig. Het is moeilijk om daarvoor mensen te werven en interesse te wekken voor dit onderwerp. We hebben als onderdeel van het project – en dus ook met steun van Dinamo – een seminar gedaan om studenten te werven voor de tellingen. Er waren 20 geïnteresseerden aanwezig maar uiteindelijk gaan er dan maar drie mee. Er is nog weinig enthousiasme. Dat is jammer, want het is belangrijk dat ze daadwerkelijk mee het veld in gaan. Ze weten in Suriname wel veel vogels op te noemen maar daadwerkelijke betrokkenheid is er vaak helaas niet’’ .

Toch is er een lichtpunt. Twee studenten zijn inmiddels ver gevorderd in de opleiding en één student is zelfs al in Boston geweest voor een opleiding bij Arne’s organisatie Manomet. Lees verder na de foto.

Warappakreek, Nickerie en Bigi Pan

De tellingen in Suriname vonden plaats in de maand oktober 2023. Voor de tellingen verbleef Arne een week lang met drie studenten van de Anton de Kom Universiteit op zeven plekken langs de kust. Onder meer bij de Warappakreek, Braamspunt, Nickerie en Bigi Pan. Arne ‘’ Om dubbeltellingen te voorkomen zitten we telkens op 1 punt, zowel dag als nacht, met zowel laag als hoog water. Bij laag water beginnen we te tellen. Want dan zijn de vogels rustig, vliegen ze niet veel, lopen ze dezelfde kant op en niet kriskras door elkaar. Bij de tellingen  gebruiken we onder meer een telescoop en soms ook een drone’’ .

Arie Spaans

Alhoewel de tellingen nog worden geanalyseerd en dus de resultaten nog niet definitief zijn constateert Arne wel een achteruitgang in het aantal strandlopers. ‘’ We tellen hooguit 40 tot 50 duizend strandlopers. Dat is aanzienlijk lager dan de honderdduizenden die in de jaren tachtig werden geteld door de befaamde vogelteller en voormalige senior onderzoeker bij Alterra Arie Spaans. De oorzaak ligt niet zo zeer in Suriname. Want de kust is daar vrijwel ongewijzigd. Er zijn meerdere factoren. Zoals habitatverlies onderweg waardoor er minder kans is om aan te sterken tijdens de trek, broedplekken zijn minder aantrekkelijk of gereduceerd in grootte en er wordt gejaagd in de Caraïben en noord Zuid Amerika. Op Bonaire ligt het probleem veel meer op het eiland zelf, bijvoorbeeld door toenemend toerisme en cruiseschepen etc. In Suriname is de kust vrijwel ongewijzigd’’

Op dit moment heeft Bigi Pan wel te kampen met droogte waardoor ook roofdieren het gebied weten te bereiken. En dat is voor veel vogelsoorten een reden om te vertrekken. ”we zijn nu wel aan het kijken hoe we die uitstroom kunnen beperken” aldus Arne. Lees verder na de foto.

Ontdekking marmergrutto

Tijdens de telling spotten Arne en zijn crew ook een niet eerder in Suriname waargenomen vogel, de marmergrutto. Een vogel die ook niet eerder in beide Guyana’s is waargenomen. ‘’ de kans dat je nog nieuwe vogels tegenkomt in Suriname is aanzienlijk omdat er eenvoudigweg niet veel onderzoek is’’ aldus een relativerende Arne.

Hoe nu verder Arne? ‘’we gaan eerst rapporteren en dan verder in gesprek met Dinamo over een eventueel vervolg. Want meerdere opeenvolgende tellingen is essentieel om trends te ontdekken. En om te kunnen implementeren wat je hebt geleerd. Ook willen we aerial surveys gaan steunen langs de kust van Suriname tijdens de trek, en daarvoor is het belangrijk om tellingen op de grond te verrichten ter verificatie.’’