Bonaire: Landhuis Karpata

Kas Grandi, zo noemen de Bonairianen het al jaren verlaten okerkleurige landhuis van de voormalige plantage Karpata in het noordwesten van Bonaire. Het landhuis  – of wat er nog van over is- kwijnt al jaren weg langs de koralen dijk tussen Kralendijk en het Goto meer.

Het landhuis heeft zich over gegeven aan de elementen en de natuurlijke plamuurmessen. De oorspronkelijke kleur van de muren vervagen. Van oorspronkelijk oker in een goedkope en fletse mosterdkleur.

 

De broze gebouwen betreed je alleen nog maar met je ogen. Voorzichtig wandel ik over de voormalige midden plaats. Nog  voorzichtiger kijk ik bij en door de ramen en deuren van onder meer het kantoor en  de ‘chemical storage room’ en langs de oven.  Nog een paar jaar en landhuis Karpata is een ruïne Karpata met bijpassende mystiek. Eeuwig zonde.

Chemical Storage Room

 

Borneo

Het landhuis werd in 1870 gebouwd op de fundamenten van een voormalig fort. Oorspronkelijk heette het landhuis en de plantage Borneo. Die naam wijzigde al snel in Karpata.  De geleerden zijn er nog niet uit of dit een vernoeming is naar de wonderolieplant of de in 1795 op gruwelijk wijze door de Hollanders terechtgestelde Curaçaose rebellerende slavenleider Karpata.

Koningin Beatrix

De plantage was in de jaren na de opening tot diep in de twintigste eeuw een bloeiend en bedrijvig zakencentrum waar geiten, aloe, houtskool en hout werden verhandeld. Vanaf de jaren vijftig stond het landhuis jarenlang leeg. Na een grondige restauratie met financiële steun uit Nederland opende de nog maar net gekroonde Koningin Beatrix in 1980 in Karpata een ecologisch centrum. Het was een van haar eerste officiële overzeese daden als staatshoofd.

 

Bed & Breakfast

Karpata begon aan haar tweede leven. Nog geen 40 jaar geleden. In de jaren negentig werd het centrum al weer gesloten. Wellicht ook om financiële redenen. Maar zeker weten doe ik dat niet.

Pogingen om het landhuis een andere bestemming te geven blijken telkens te stranden. Zoals het inspirerende idee van Bureau Urban Living om Karpata te transformeren tot een museum met restaurant en Bed & Breakfast. Of zoals de poging om in Karpata een onderzoekstation voor koraal te openen.

Hoe dan ook, Karpata heeft zich overgegeven maar is nog niet opgegeven. Karpata verdient wat mij betreft een derde leven.