De geschiedenis van Suriname

Hoe zat het ook alweer met de geschiedenis van Suriname? De feiten en jaartallen op een rijtje:

• 7.000 voor Christus: Inheemsen bereiken het gebied Guiana, het latere Suriname
• +/- 500: De Arowakken bereiken de kust van Guiana
• Vanaf 1100: Strijd tussen Arowakken en de oprukkende Caraiben
• 1529: De Portugese carthograaf Ribeiro maakt de eerste kaart waarop Suriname voorkomt
• 1596: De Engelse kapitein en zeevaarder Raleigh schrijft in zijn boek over rijkdommen en goudmijnen aan de ‘Wilde Kust’ zoals de kustlijn van de Guiana’s werd genoemd.
• 1598: Eerste reisverslag van een Nederlandse generaal, Cabeliau, aan de Staten-Generaal over zijn bezoek aan Guiana. Aan de Surinaamse rivieren worden de eerste factorijen gesticht.
• 1613: Koopmannen Van Sanen en Baliestel varen met hun boot over de ‘Surrenant’ rivier en stichten een handelspost bij het dorp ‘Parmurbo’ , op de plek waar nu Paramaribo ligt.

• 1651: Engeland vestigt een kolonie in Suriname met als hoofdstad Thorarica. Aanvoer van slaven begint.
• 1667: Staten van Zeeland in oorlog met de Engelsen over Suriname
• 1667: Vredesverdrag van Breda na de Tweede Engelse oorlog: Engeland krijgt het latere New York en de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, Suriname
• 1667-1686; Gewelddadigheden tussen Caraiben en kolonisten.
• 1671: Suriname telt 60 suikerplantages
• 1683: Suriname overgedragen aan de WIC, de West-Indische Compagnie
• 1685; Eerste onderwijzer arriveert vanuut Nederland in Suriname. Salaris driehonderd gulden per jaar.
• 1688: Gouverneur Van Sommelsdijck wordt door muitende soldaten gedood
• 1690: Aantal plantages uitgegroeid tot ruim 200.
• Rond 1700: Ontsnapping van slaven neemt steeds meer toe
• 1712: Aanval van Franse schepen op de kolonie
• 1733; (Zichzelf) vrijkopen van slaven toegestaan.
• 1738; Slavenhandel- en markt wordt ook opengesteld voor particulieren naast de WIC.
• 1741: Oprichting Evangelische Lutherse kerk in Paramaribo
• 1752: Aantal slaven op de plantages: 37.835. Waarvan de helft op suikerplantages
• 1759: Verbod op het toepassen van stokslagen aan slaven.
• 1759: Slavenstaking op plantage Roozenburg over de aanstelling van een administrateur met een wreed imago
• 1766: Eerste school voor “vrije” slaven (gemanummitteerden)
• 1782: Gescheiden verkoop van moeders en kinderen aan diverse plantages verboden.
• 1785: Oprichting RK Kerk in Paramribo
• 1787: Aantal “vrije” slaven: 650 (op een totaal inwonersaantal van 6.000). Afkoopsom voor vrijheid: honderd gulden
• 1788-1790: Aanzienlijke toename “vrije”slaven (gemanumitteerden) door vrijheidsspolitiek gouverneur Wichers
• 1799: Suriname onder Brits gezag verklaard
• 1802; Vrede van Amiens; Suriname behoort weer tot de Bataafse Republiek
• 1804: Suriname weer onder Brits gezag
• 1808: Engeland verbiedt slavernij in haar koloniale rijk (inclusief Suriname)
• 1811: Meer dan 3.000 gemanumitteeerden. Paramaribo telt meer vrije slaven dan blanken.
• 1814: Suriname weer in Nederlandse handen
• 1818: Nederland bepaalt dat afschaffing slavernij alleen geldt voor “nieuwe” slaven
• 1853: Eerste 18 Chinese contractarbeiders arriveren vanuit Java in Suriname
• 1863: Vrijverklaring alle 34.000 slaven. Verbod op en afschaffing slavernij

• 1873: Aankomst eerste schip met 400 imigranten uit Brits-Indië met het zeilschip Lalla Rookh
• 1875: Engeland schort emigratie van Brits-Indië naar Suriname op ivm slechte omstandigheden in Suriname
• 1887: Oprichting eerste MULO school
• 1876: Invoering leerplicht in Suriname voor kinderen van zeven tot twaalf jaar
• 1885: Ontdekking goud in oostelijk binnenland leidt tot grensconflicht met Frankrijk. Russische Tsaar bemiddelt
• 1898: Ontdekking bauxiet op plantage Rac a Rac
• 1902: Opstand en rellen op suikerplantage Mariënburg. Er vallen 24 doden onder de Indische contactarbeiders
• 1910: Frans Pavel Killinger beraamt een staatsgreep en wordt gearresteerd. Hij zit zijn straf in Nederland uit
• 1915: De Amerikaanse onderneming ALCOA arriveert in Suriname en bezit een jaar later bijna alle bauxietgronden
• 1926: Suriname telt nog maar vier suikerplantages(105 in 1860) en 58 koffieplantages.
• 1930: Twintig procent van plantagearbeiders wordt ontslagen als gevolg van de werldcrisis
• 1933: De 35-jarige anti-koloniale schrijver en publicist Anton de kom keert terug naar Suriname
• 1934: Anton de Kom wordt gearresteerd op beschuldiging van opruiing tegen het koloniaal bewind en na drie maanden teruggestuurd naar Nederland
• 1937: Het aantal plantages wordt vastgesteld op 42. In 1860 waren dat er nog 245
• 1942: Tweeduizend Amerikaanse soldaten arriveren in Suriname om de bauxietmijnen te beschermen tegen Duitse acties
• 1946: Oprichting Nationale Partij Suriname
• 1945: Anton de Kom overlijdt in een Duits concentratiekamp.
• 1949: Districtenstelsel ingevoerd
• 1949: Eerste algemene verkiezingen. NPS behaalt absolute meerderheid
• 1952: Johan Adolf Pengel richt centrale Moedervakbond op
• 1954: Suriname krijgt autonome status binnen Nederlands Koninkrijk
• 1963: Pengel wordt premier
• 1964: Einde bouw stuwsluizen en opening Brokopondo Stuwmeer
• 1974: Premier Henck Arron kondigt in regeringsverklaring te streven naar Onafhnakelijkheid voor einde 1975
• 1975: Suriname wordt op 25 november onafhankelijk
• 1979: Politieke en sociale onrust
• 1980: Staatsgreep zestien legersergeanten op 25/2 onder leiding van Desi Bouterse
• 1980: Avondklok ingesteld
• 1980: Burgerregering onder leiding van Henk Chin a Sen aangesteld




• 1982: Couppoging legerofficier Surendre Rambocus op 25 maart
• 1982: Vakbondstakingen onder leiding van Cyrill Daal (najaar)
• 1982: Executies opposanten regime Bouterse op 8 december
• 1983; Einde avondklok
• 1984: Assemblee als wetgevend orgaan geinstalleerd
• 1985: Start geurrilla-oorlog onder leiding van Ronny Brunswijk
• 1986: Moord op vijftig inwoners van Moiwana door legereenheid
• 1987: Nieuwe grondwet en terugkeer burgerbewind
• 199o:’Telefooncoup’; President Shankar afgezet
• 1991: Ronald Venetiaan gekozen tot President
• 1993: Arty Gorré volgt Bouterse op als legerleider
• 1995: Na jaren van begrotingstekort voor het eerst begrotingsoverschot
• 1996: Jules Wijdenbosch aangesteld als President
• 1998: Na drie jaar weer begrotingstekort
• 2000: Haagse rechtbank veroordeelt Bouterse tot elf jaar cel voor drugsmokkel
• 2000: Amsterdamse rechtbank verdoordeelt Brunswijk tot zes jaar cel
• 2000: Ronald Venetiaan opnieuw President
• 2009: Rellen in Albina tussen Marrons en Braziliaans goudzoekers
• 2010: Desi Bouterse gekozen tot President
• 2010: Relatie Nederland-Suriname verkoelt
• 2011: Bouterse noemt China alternatief voor doorbreken financiele afhankelijkheid
• 2011: Centrale bank verlaagt koers SRD  met twintig procent
• 2011: belasting op grondstoffen met 70 % verhoogd
• 2012: Amnestiewet voor decembermoorden aangenomen
• 2012: Nederland roept ambassadeur terug
• 2014: Nederland stelt weer ambassadeur aan.

• 

• 2015: Desi Boutere herkozen tot President van Suriname
• 2017: Suriname weigert aanstelling nieuwe ambassadeur
• 2020: De Amerikaanse Minister van Buitenlandse Zaken Pompeo op bezoek in Suriname 
• 2020: Chan Santokhi gekozen tot President
•    

2017: Suriname weigert aanstelling nieuwe ambassadeur Nederland